معرفی شبکه اجتماعی نامتمرکز و آزاد پیکسلفد
#پیکسلفد(#Pixelfed) نام یک نرم افزار تحت وب است که برای ایجاد یک سرویس بمنظور اشتراک عکس مورد استفاده قرار می گیرد. اگر بخواهیم مقایسه ای انجام دهیم، پیکسلفد عملکردی مانند #اینستاگرام دارد. حتی ظاهر آن نیز شباهت زیادی به اینستاگرام دارد.
ممکن است برایتان پرسشی پیش بیاید که اگر پیکسلفد اینقدر به اینستاگرام شباهت دارد، چرا باید شخصی بخواهد بجای اینستاگرام معروف از آن استفاده کند؟ پاسخی که من برای شما دارم، دیدگاه شخصی من از هر دو نرم افزار اینستاگرام و پیکسلفد است که در ادامه آن را بیان خواهم کرد.
معیار اصلی من برای جایگزینی اینستاگرام با پیکسلفد، بحث آزادی است. آزادی نه به این معنا که هرچه دلم می خواهد پست کنم! این امکان را تا حد زیادی در اینستاگرام هم داریم، بلکه بحث بیشتر بر سر آزادی عمل در کنترل داده های خودم است. اینکه کجا ذخیره می شوند، چه کسی به آن ها دسترسی دارد و چه استفاده های از آن ها می شود. در اینستاگرام شما هیچ اطلاعی ندارید که عکس ها، ویدیو ها، متن ها و فراداده¹ های شما کجاست! در کدام کشور است؟ در کدام کارساز² ذخیره شده؟ و با توجه به سابقه تاریک #فیسبوک در استفاده و فروش داده های کاربرانش؛ چه دولت یا نهاد و اشخاصی درحال استفاده تجاری از داده های ما هستند؟
مهم نیست! عکس ها و داده های ما بدرد کسی نمی خورد...!
این پاسخی است که آدم های سطحی نگر در مقابل پرسش های بالا ارایه می دهند. اما اگر از آن ها پرسیده شود که:
آیا حاضرید آلبوم عکس های شخصی خود را در یک مکان عمومی قرار دهید که هر کسی بتواند آنها را ببیند؟
در این لحظه است که چهره شان تغییر حالت می دهد و پس از مکث کوتاهی آغاز به آوردن توجیه می کنند. دلیل این بی خیالی آن است که این افراد ارزش واقعی داده هایشان را نمی دانند. در باره این موضوع می توان ساعت ها صحبت کرد و مطالب زیادی نوشت. چراکه مبحثی بسیار مهم است. اما بررسی دقیق این بحث در این مجال نمی گنجد.
به موضوع اصلی برمی گردیم. تفاوت پیکسلفد در زمینه وضعیت داده های کاربر در اینجاست که، شما این امکان را دارید تا از میان کارساز های مختلفی که این سرویس را ارایه می دهند، یکی را که به آن اعتماد و اطمینان دارید انتخاب کنید. حتی اگر به هیچ کارسازی اعتماد ندارید، این امکان را دارید که نرم افزار را آزادانه دریافت کرده و کارساز شخصی خود را مطابق نیاز و سیاست هایتان راه اندازی کنید. برای مثال یک سایت خانوادگی برای اشتراک عکس های اعضا راه اندازی کنید.
برخلاف تصوری که ممکن است در ذهنتان شکل گرفته باشد، راه اندازی یک سایت شخصی یا عضویت در یک کارساز به این معنا نیست که شما به همان سایت و اعضای آن محدود می شوید. شما بخشی از یک جامعه بزرگتر بنام #فدیورس(#Fediverse) هستید. به لطف استفاده از استاندارد های باز مانند ActivityPub این امکان وجود دارد که تمام کاربران کارساز های پیکسلفد، #ماستودون و #پلروما با هم ارتباط داشته و افراد حاضر در آن سایت ها، درصورت تمایل می توانند یکدیگر را دنبال کرده و مطالب هم را ببینند. چنان که گویی همه در یک نرم افزار و سرویس یکپارچه حضور دارند. درواقع همین خصوصیت #نامتمرکز بودن و نبود #انحصار، یکی از عوامل جلوگیری از سوءاستفاده از داده های کاربران می باشد. عامل مهم دیگر نیز حق انتخابی است که به کاربران داده شده است.
نمونه دیگری از حق انتخاب را می توان در زمینه کاره ها³ دید. برخلاف سایر سرویس ها و وبسایت هایی از این دست، مانند اینستاگرام و #واتسپ که شما را مجبور به استفاده ار کاره ای می کنند که خودشان تولید کرده اند، نرم افزار های آزاد چنین سیاستی را نتنها دنبال نمی کنند بلکه کلا با انحصار مخالف هستند. درواقع یکی از اصول نرم افزار آزاد رفع انحصار است. پیکسلفد نیز دارای چندین کاره دیگر است که کاربر می تواند براساس سلیقه و نیاز خود، هرکدام را می پسندد انتخاب و از آن استفاده کند. مانند PixelDroid و Fedilab.
امیدوارم توانسته باشم حق مطلب را ادا کنم. پیشنهاد می کنم عادت هایتان را بشکنید و حتما پیکسلفد را امتحان کنید. تجربه چیز های جدید خالی از لطف نیست.
رابط کاربری قدیمی پیکسلفد
رابط کاربری جدید پیکسلفد
پروفایل کاربری در رابط کاربری جدید پیکسلفد
@imto1@pixelfed.social
1- فراداده: متادیتا، Metadata. 2- کارساز: سرور، Server. 3- کاره: اپلیکیشن، اپ، App، Application.